در آموزه های دینی اسلام تأکید زیادی نسبت به احترام به پدر و مادر شده است و اهمیت این مطلب به اندازه ای است که خداوند تبارک و تعالی در سوره مبارکه اسراء آیه ۲۳ نیکی به والدین را در کنار عبادت خود قرار داده است «وَ قَضى‏ رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانا».

در رابطه با احترام والدین، اینکه احترام کدام یک مقدم بر دیگری است، در آیه ۱۴ سوره مبارکه لقمان و آیه ۱۵ سوره مبارکه احقاف پس از سفارش به نیکی در حق والدین و ذکر تشکر از والدین، نام مادر و سختیهای حمل جنین کودکان را که نه ماه طول می کشد، صریحاً ذکر می کند.

درمیان سخنان معصومین (علیهم السلام) نیز روایاتی به چشم می خورد که از مجموع این روایات می توان چنین نتیجه گرفت که احترام به مادر، بر احترام به پدر، مقدم است و از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

شایان ذکر است که این روایات اهمیت و تأکید احترام مادر را می رساند و هرگز نباید تصور شود که احترام به پدر اهمیت ندارد خیر، بلکه آن هم اهمیت خاص خود را دارا می باشد.

برخی از روایات اهمیت احترام به مادر

در گتاب شریف جامع احادیث شیعه ج‏۲۶ مرحوم آیت الله بروجردی بابی را با عنوان وجوب نیکی به والدین ذکر کرده که برخی از این روایات را ذیلاً ذکر می کنیم:

۱- از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) سوال شد«حقّ پدر چیست؟ حضرت فرمود: اینکه تا زنده است از او اطاعت کنى. سؤال شد: حقّ مادر چیست؟ حضرت فرمود: هیهات هیهات (بلند است بلند است) اگر فرد به اندازه عدد ریگ بیابان ریگ زار و به اندازه قطره‏هاى باران در همه عمر دنیا در برابر مادرش بایستد (و خدمتکارى کند) این معادل یک روز باردارى مادر و حمل فرزند در شکم نمى‏شود.»

۲- امام باقر (علیه السلام) فرمود: «موسى بن عمران گفت: اى پروردگار من! به من سفارشى کن. خداوند فرمود: تو را به خودم سفارش مى‏کنم. موسى گفت: (باز) به من سفارشى کن. خداوند فرمود: تو را به خودم سفارش مى‏کنم. (سه بار) موسى گفت: اى پروردگار من! به من سفارش کن، خداوند فرمود: تو را به مادرت سفارش مى‏کنم. موسى گفت: اى پروردگار من! به من سفارش کن. خداوند فرمود: تو را به مادرت سفارش مى‏کنم. موسى گفت: اى پروردگار من! به من سفارش کن. خداوند فرمود: تو را به پدرت سفارش مى‏کنم. حضرت فرمود: روى همین جهت است که گفته مى‏شود که براى مادر دو سوّم و براى پدر یک سوّم است.»

۳- راوى گوید: «به پیامبر صلى الله علیه و آله گفتم: اى رسول خدا! به چه کسى نیکى کنم؟ حضرت فرمود: به مادرت. گفتم: پس از آن به چه کسى؟ حضرت فرمود: سپس به مادرت. گفتم: سپس به چه کسى؟

حضرت فرمود: سپس مادرت. گفتم: سپس چه کسى؟ حضرت فرمود: پدرت و سپس به نزدیکان به ترتیب نزدیکى‏شان.»

 ۴- امام صادق علیه السلام فرمود: «مردى خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و گفت: اى رسول خدا! به چه کسى نیکى کنم؟ حضرت فرمود: به مادرت. او گفت: پس از آن به چه کسى؟ حضرت فرمود: به مادرت. او گفت: سپس به چه کسى؟ حضرت فرمود: به مادرت. او گفت: پس از آن به چه کسى؟ حضرت فرمود: به پدرت.»

امام سجاد (علیه السلام) نیز در کتاب شریف رساله حقق می فرماید: حق مادر این است که بدانى جایى ترا (نگه داشته و) جابجا کرده (رحم) که هیچ کس دیگرى را در آنجا حمل نکند، میوه‏اى از دلش به تو خورانده که هیچ کس به دیگرى نخوراند. گوش، چشم، دست، پا، مو، پوست و (خلاصه) همه اعضایش را با شادمانى و خرمى و مراقبت، سپر جان تو ساخته. همه ناملایمات، دردها، سختیها و غصه‏هاى دوران حمل را بجان خریده، تا آنگاه که دست قدرت (پروردگار) ترا (از تنگناى رحم) به پهنه زمین آورده. مادر دلخوش بوده ترا سیر کند و خود گرسنه ماند، ترا بپوشاند و خود برهنه باشد، و ترا سیراب کند و خود تشنه ماند، بر تو سایه افکند و خود در آفتاب بسر برد، سختى کشد و ترا بناز پرورد، بیدار ماند و ترا به خواب نوشین کند، اندرون او ظرف وجود تو بوده. دامنش آرامگاه، پستانش مشک آب و جانش سپر بلایت، گرم و سرد جهان را بخاطر تو بجان خریده، تو باید به همین اندازه از او تشکر کنى، و این حق‏شناسى را جز به یارى و توفیق خدا نتوانى.

مضمون این روایات به قدری واضح است که نیاز به توضیح و تفسیر ندارد و هر انسان عاقلی با اندک تأمل، می تواند اهمیت مطلب را متوجه شود.