در هر عصری عده ­ای به دروغ، ادّعای مهدویت نموده یا دیگران چنین نسبتی به آنان داده ا ند و بدین وسیله فرقه­ هایی ایجاد کرده ­اند.
چه در دوره غیبت صغرا و چه در دوره غیبت کبرا، کسانی بوده­ اند که نیابت خاصه یا وکالت امام را به دروغ، ادعا می­کرده­اند. البته ادعاهای این افراد به صورت­های متفاوتی، ارائه شده است:

۱. مهدویت[۱].
۲. نیابت خاصه، وکالت، بابیت یا … افرادی که مدعی­ اند هر موقع بخواهند امام را می­توانند ببینند، مشکلات به­ واسطه آنان حل می­شود، آن­ها واسطه و باب میان مردم و امام هستند، پیامی را از امام آورده­اند یا پیامی را برای امام می­برند.[۲]
۳. نیابت عامه: عده­ ای خود را به جای علمای ربّانی، مراجع عظام تقلید و فقها و… معرفی می­کنند با این که در این دوران، عقل و نقل، وظیفه همه را روشن ساخته است و آن، مراجعه به علما و فقها است. اینان راهی جدای از قران و سنت و عقل برگزیده و سیر و سلوکی معرفی می­کنند و رهْ نرفته، ره می ­آموزند.[۳]

پیامدها
۱. گمراهی مردم.
۲. دوری از مسیر اهل­بیت.
۳. به بازی گرفته شدن دین.
۴. اختلافات دینی در اثر متابعت از فرقه های انحرافی.

علت ادعا
۱. مشکلات روحی و روانی، عقده خود کم بینی، هیستری و مطرح کردن خود.[۴]
۲. نفسانیات و مشکلات اخلاقی و ضعف ایمان.
۳. توهم و خیال­پردازی.
۴. هوی و هوس و خواسته های دنیوی و جاه و مقام.
۵. جهل و ناآگاهی.
۶. سکوت اندیشمندان و عالمان یا به موقع و مناسب تصمیم نگرفتن.
۷. مشکلات سیاسی، تأثیر اَیادی اجانب مثل فریفتن محمد علی باب و…[۵].
۸. عدم معرفت به جایگاه و شأن امام و جانشینی ایشان.

درمان
۱. تقوا و تهذیب نفس.
۲. علم و بصیرت دینی و سیاسی علما، اندیشمندان، دولت­مردان و مردم.
۳. روشنگری علما و اندیشمندان، تکذیب منحرفان.
۴. برخورد دولت­مردان جامعه اسلامی (مثل برخورد امیرکبیر با بابیت که ستودنی است).[۶]
۵. عدم تسامح و اغماض در برخورد با انحرافات و بدعت­ها.

پی نوشت:
[۱] . طوسی، الغیبه، فصل ۶، باب ذکر المذمومین الذین ادعوا البابیه و السفاره کذبا و افتراء لعنهم الله، ص ۳۹۷؛ فصلنامه انتظار، ش ۸ و ۹ و۱۰، مقاله: متمهدیان و مدعیان دروغین مهدویت، محمد رضا نصوری.
[۲] . طوسی، الغیبه، فصل ۶، باب ذکر المذمومین الذین ادعوا البابیه و السفاره کذبا و افتراء لعنهم الله، ص ۳۹۷؛ فصلنامه انتظار، ش ۸ و ۹ و۱۰، مقاله: متمهدیان و مدعیان دروغین مهدویت، محمد رضا نصوری.
[۳] . مانند دراویش، صوفیه و… .
[۴] . فصلنامه انتظار،ش ۵، مقاله: از شیخی­گری تا بابی­گری، عزالدین رضانژاد.
[۵] . فصلنامه انتظار، ش ۱، مقاله: از بابی­گری تا بهایی­گری، عزالدین رضانژاد.
[۶] . فصلنامه انتظار، ش ۵، از شیخی­گری تا بابی­گری؛ عزالدین رضانژاد.
منبع: مرکز تخصصی مهدویت