رسول خدا (صلی الله علیه و آله): خوش همسایگى خانه ها را آباد سازد و أجل را بتأخیر اندازد (کنایه از درازى عمر است).۱
در اسلام تأکید زیادی بر احترام به همسایه و رعایت حقوق آنها شده است تا جایی که در روایتی حضرت علی (علیه السلام) می فرماید: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آنقدر در مورد همسایه به ما سفارش می کردند که ما گمان کردیم برای همسایه ارث تعیین می کند.
۲
اگر در آیات قرآن کریم نیز نگاهی بیاندازیم مشاهده خواهیم کرد که خداوند در آیات متعددی سفارش به نیکی به همسایگان را دارد.۳
در روایت فوق مشاهده می کنید که حضرت می فرماید اگر تأخیر أجل را می خواهید، اگر عمر طولانی می خواهید اگر آبادانی خانه، محل و آبادی خود را می خواهید نسبت به همسایه خود خوش رفتار باشید.
گاهی اوقات مشاهده می کنید که مثلاً چند خانواده در یک محله یا یک آپارتمان زندگی می کنند و هر کدام احیاناً از نقاط مختلف شهر، روستا بلکه از دیگر استان ها می باشند که هر کدام فرهنگ خاص و اصالت خود را در زندگی روزمره به اجرا می گذارند؛ شاید برخی از آنها خیلی از مسائل اجتماعی را رعایت نکنند؛ حال در چنین مکانی و چنین وضعیتی باید چگونه زندگی کرد و با همسایه ها چه برخوردی داشت؟ قطعاً دین مبین اسلام هیچگاه توصیه نمی کند که اگر کسی مراعات حال شما را نکرد شما نیز از در لجبازی وارد شوید و با او مقابله به مثل کنید؛ بلکه اسلام نه تنها توصیه می کند که نسبت به همسایگان احترام متقابل داشته باشید بلکه سفارش می کند که اگر همسایه شما ایجاد سر و صدا و مزاحمت می کند و اخلاق و برخورد خوبی نسبت به شما ندارد، صبر و تحمل و سعه صدر داشته باشید، به او نیکی و احترام کنید و این احترام گذاشتن و صبر و تحمل آزار و اذیت همسایگان است که فکر و روح انسان را ارتقاء می بخشد و بر کرامت نفس افراد می افزاید.
پی نوشت:
۱- أصول الکافی / ترجمه مصطفوى، ج۴، ص: ۴۹۳
۲- نهج البلاغه نامه ۴۷
۳- سوره نساء آیه ۳۶
