جمهورى اسلامى – یعنى نظام مردمى، نظام مستقل، نظام مبتنى بر ارزشهاى اصیل، نظام مبتنى بر آزادى فکر و عدالت اجتماعى – یک هدیهى الهى به ملت ایران است. خداى متعال این هدیه را مفت و مجانى به ملت ایران نداده است. نسلهایى تلاش کردند، نسل قبل از شما مجاهدتِ سخت و دشوارى را متحمل شدند؛ خداى متعال هم وعده کرده است که براى مجاهدت پاداش قائل است. پاداش نه فقط پاداش اخروى است، بلکه در همین نشئهى زندگى هم پاداش داده مىشود؛ «کلاً نمد هؤلاء و هؤلاء من عطاء ربک»(۱)؛ هرکس تلاش کند، به نتیجهى آن تلاش خواهد رسید. ملت ایران تلاش کردند؛ خداى متعال هم این هدیه را به آنها داد؛ یعنى یک نظام مردمى که پایههاى آن بر ضدیت با فساد و انحراف و کجروى و وابستگى نهاده شده است. این هدیه را باید نگه داشت. اینطور نیست که اگر خدا به قومى نعمت داد، آن قوم خاطرجمع باشند که این نعمت براى آنها خواهد ماند. شما در سورهى حمد مىخوانید: «صراط الّذین انعمت علیهم غیرالمغضوب علیهم و لاالضّالّین»(۲)؛ یعنى «مغضوب علیهم» و «ضالّین» هم جزو «انعمت علیهم»اند. نباید تصور شود که خدا به عدهیى نعمت مىدهد و عدهیى را گمراه مىکند و مورد غضب قرار مىدهد؛ نه، «غیر المغضوب علیهم» به حسب ترکیب نحوى عربى، صفت «انعمت علیهم» است. خدا به انسانهاى زیادى نعمت داده است. نعمت دادشدهگان دو نوعاند؛ یک عده کسانى هستند که با عمل خود، با سوء رفتار خود، با تنبلى خود، با انحراف خود و با دل سپردن و تن سپردن به هوسهاى زودگذرِ منحرف کننده، نعمت را بر باد دادند؛ یک عده هم کسانى هستند که نعمت را با کوشش و تلاش و شکرانهى خود نگه داشتند. کسانى که نعمت را بر باد دادند، «مغضوب علیهم» و «ضالین»اند؛ آنهایى که نعمت را نگه داشتند، «غیرالمغضوب علیهم و لا الضّالّین»اند.
خداى متعال، هم به انبیا و اولیا و شهدا و صالحین نعمت داده است – «فاولئک مع الّذین انعم اللَّه علیهم من النّبیّین و الصّدیقین و الشّهداء و الصّالحین»(۳) – هم به بنىاسرائیل نعمت داده است؛ «اذکروا نعمتى الّتى انعمت علیکم».(۴) در سورهى بقره سه مرتبه این تعبیر تکرار شده است. خدا به بنىاسرائیل هم نعمت داد، منتها آنها نعمت را کفران کردند. خداى متعال در سورهى سبأ مىفرماید: «ذلک جزیناهم بما کفروا و هل نجازى الّا الکفور»(۵). خداوند کفران کنندگان نعمت را تنبیه و مجازات مىکند. پس باید نعمت را نگهداشت. انبیا و شهدا و صالحین و صدیقین کسانى هستند که نعمت خدا را نگهداشتند. نعمت خدا را باید نگهدارید، پرورش دهید، کامل کنید و نقایصاش را برطرف سازید – که این نقایص هم باز از عمل ما ناشى مىشود – این کار بزرگى است که بر عهدهى شما جوانها و بخصوص جوانان دانشجوست، که امیدهاى آیندهاید و در افق آینده، انسان شماها را مىبیند. مدیران و تصمیمگیران و تصمیمسازان کشور در آینده شماها هستید؛ هم مىتوانید این کشور را به اوج قلهى افتخار و ترقى برسانید – همانطور که آرزوى نظام جمهورى اسلامى است – هم مىتوانید خداى نکرده نعمتِ به دست آمده را از دست بدهید. لذا به افق دوردست نگاه کنید و ببینید چه باید کرد و چالشهایى که در مقابل ماست، چیست.
———————
۱ ) سوره مبارکه الإسراء آیه ۲۰
۲ ) سوره مبارکه الفاتحه آیه ۷
۳ ) سوره مبارکه النساء آیه ۶۹
۴ ) سوره مبارکه البقره آیه ۴۰
۵ ) سوره مبارکه سبإ آیه ۱۷