«علی رجبی» یکی از کارشناسان برنامههای طرح قرآنی ۱۴۴۷و نخستین فردی که توانسته مدرک تخصصی درجه یک حفظ قرآن را از سازمان دارالقرآن دریافت کند، با اجرای برنامههایی در شبکههای صدا و سیما سعی در ترویج و تشویق افراد به شرکت در مسابقات قرآنی ۱۴۴۷ و تدبر بیشتر مردم در آبات کلام الله مجید دارد.
در همین راستا گفتوگویی داشتیم با این کارشناس امور قرآنی تا از نحوه برگزاری برنامهها و همچنین اهمیت طرح قرآنی ۱۴۴۷ مطلع شویم که شرح این گفتوگو در ادامه آمده است.
۱۴۴۷ در گسترش سک زندگی قرآنی مؤثر خواهد بود
برگزاری طرح ۱۴۴۷ چه نقشی در گسترش فعالیتهای قرآنی دارد؟
برگزارکنندگان طرحهای ۱۴۴۶ و ۱۴۴۷ قصد دارند با ایجاد انگیزه و تشویق عمومی مردم به حفظ قرآن، مردم را به سوی آشنایی و انس بیشتر با قرآن سوق دهند که در این راستا طرح ۱۴۴۷ میتواند ترویج و تشویقی عمومی برای شناسایی استعدادهای قرآنی باشد که به نظر من تأثیر خوبی در جامعه خواهد داشت، چرا که پخش برنامههای این طرح از شبکههای رسانه ملی که مخاطب زیادی دارد میتواند در فرهنگسازی و گسترش سبک زندگی قرآنی در جامعه مؤثر واقع شود.
آیا طرح ۱۴۴۷ ضعفی هم دارد؟
بله. طرح ۱۴۴۷ نقصهای بسیاری دارد. انتخاب جزء ۲۹ قرآن پس از برگزاری طرح ۱۴۴۶ که به جزء ۳۰ قرآن توجه داشت و همچنین نوع ترویج فعالیت قرآنی در هر تابستان و استفاده نکردن از حافظان نخبه از نقیصههای اصلی طرح قرآنی ۱۴۴۷ است. البته نباید فراموش کرد که طرح قرآنی ۱۴۴۷ با ایجاد شوق در بین مردم ممکن است انگیزه افراد برای حفظ قرآن را در پی داشته باشد.
صدا و سیما نیازمند مشورت با متخصصان قرآنی است
چه راهکارهایی برای رفع نقصهای این طرح پیشنهاد میکنید؟
شور و انگیزهای که با برگزاری طرحهای قرآنی در کشور شکل میگیرد نباید مقطعی باشد بلکه باید با تداوم آن مردم را به حفظ قرآن ترغیب کرد و با برنامهریزی بهتر و مشورت گرفتن از حافظان حرفهای و کارکرده از ظرفیت رسانه برای ترویج حفظ قرآن در تمام ایام سال استفاده کرد. به نظر من موضوع حفظ قرآن در رسانه ملی باید در تمامی طول سال اتفاق بیفتد تا تأثیرگذاری خوبی داشته باشد اما متأسفانه طرح عمومی حفظ قرآن و جذب قرآندوستان در رسانه ملی تنها در سه ماه تابستان صورت میگیرد، در حالی که مسئولان سازمان صدا و سیما باید پیوسته به مسائل قرآنی توجه کنند و فعالیتهای قرآنی را در رأس امور قرار دهند.
علاوه بر این، برای موضوع ترویج حفظ قرآن در شبکههای رسانهای باید تیم مشاوران قرآنی به عنوان بازوی فکری تشکیل شود چرا که مدیری که فعال قرآنی نباشد نمیتواند باعث ترویج امور قرآنی در جامعه شود به همین دلیل مسئولان باید از نظرات افراد باتجربه در امور مختلف استفاده کنند.
مسئولان مراکز قرآنی تصمیمساز همچون معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، سازمان دارالقرآن، صدا و سیما، سازمان اوقاف و امورخیریه و هر مرکزی که برای آن تکلیف قرآنی و ردیف بودجه قرآنی تعریف شده است نیز باید از مشورت مشاوران قرآنی بهره گیرند، چرا که تا زمانی که پشت یک مدیر موفق بازوی مشورتی حرفهای نباشد، موفقیت قرآنی حاصل نخواهد شد و همچنین طرحهایی که در آنها از تجربیات اساتید حفظ در ترویج حفظ قرآن استفاده مفید و دائمی نشود، در موضوع ترویج حفظ و کیفیت محفوظات با مشکل مواجه میشوند.
اشکال طرح حفظ قرآن در صدا و سیما مقطعی بودن آن است
فعالیتهای قرآنی رسانه ملی را چگونه ارزیابی میکنید؟
متأسفانه مسئولان تصمیمساز برنامههای قرآنی رسانه ملی به فکر پرکردن اوقات فراغت به ویژه فصل تابستان مخاطبان خود هستند در صورتی که مسئولان قرآنی باید به مسائل قرآنی توجه بیشتری داشته باشند و با برنامهریزی بلندمدت مخاطبان قرآنی خود را جذب کرده و رها نکنند، اما در صدا و سیما تنها در برههای از زمان به فعالیتهای قرآنی توجه میشود و پس از زمانی که مخاطبان قرآنی جذب و شناسایی شدند، آنها را رها کرده و به تولید سایر برنامهها پرداخته میشود چرا که مدیران فرهنگی سازمان صدا و سیما تکلیفی در زمینههای قرآنی احساس نمیکنند که برای رفع این معضل باید اهمیت فعالیتهای قرآنی و نقش رسانه در ترویج و تبلیغ امور قرآنی شناسانده شود.
علاوه بر این، مشاوران حفظ قرآن باید در رسانه ملی برای ترویج حفظ قرآن معرفی و ارتباط خوبی با مسئولان داشته باشند تا مدیران قرآنی که تخصصی در امور قرآنی ندارند از تجربیات این افراد بهره ببرند، به طوری که روشهای تخصصی حفظ قرآن برای برنامهریزی بهتر به مسئولان انعکاس داده شود.
مجموعه سیمای قرآن نیز که به طور اختصاصی به امور قرآنی میپردازد باید اتاق فکر قوی و دائمی متشکل از اساتید قرآنی کشور داشته باشد که متأسفانه هماکنون مسئولان شبکه قرآن به دلیل داشتن دغدغه فعالیتهای قرآنی نتوانستهاند ارتباط مناسبی با نخبگان قرآنی برقرار کنند البته نمیتوان منکر دلسوزی و تلاشگر بودن مدیران سیمای قرآن شد اما برای ترویج امور قرآنی بهتر است که آنها از فعالان قرآنی مشورت بگیرند تا تأثیرگذاری فعالیتهای قرآنی در جامعه متجلی شود.
در برنامه ۱۴۴۷ که از شبکههای تلویزیونی پخش میشود، به چه مباحثی تأکید شده است؟
در برنامه ۱۴۴۷ شبکه دو سیما که بنده کارشناس آن هستم، سعی شد نکات کاربردی مربوط به حفظ قرآن، تقویت حافظه و ماندگاری محفوظات و جلوگیری از آسیبهایی که به حافظه کوتاهمدت و بلندمدت وارد میشود به صورت تفصیلی تبیین شود. در این برنامه همچنین مفاهیم آیات تشریح میشود که علاقهمندان به تبیین مفاهیم قرآنی و حفظ قرآن میتوانند در روزهای زوج ساعت ۱۲:۴۵ بیننده شبکه دو سیما باشند. علاوه بر این، نکتههای تخصصی حفظ قرآن به صورت خلاصه در شبکه سه سیما هر روز ساعت ۱۰ صبح پخش میشود.
دولت به دنبال ایجاد امنیت فرهنگی با استفاده از قرآن باشد
چه انتظاری از دولت جدید دارید؟
مدیران فرهنگی و دولتی اهمیت موضوع قرآن را در عمل نشان نمیدهند بنابراین دولت جدید نباید به موضوعات قرآنی به عنوان موضوعات حاشیهای و فوقبرنامهای نگاه کند، بلکه باید با سیاستگذاری بلندمدت و به صورت عملی مطالبه مقام معظم رهبری را تحقق دهد یعنی در عمل مسائل قرآنی را حمایت کند و بداند که سرمایهگذاری بر روی امور قرآنی نشاندهنده آیندهنگری یک دولت نسبت به بیمه کردن جامعه است، یعنی هر چه موضوعات قرآنی در جامعه تبلیغ و ترویج شود و مردم به فعالیتهای قرآنی روی آورند، جامعه و نظام از تمامی جوانب، بیمه و نفوذناپذیر میشوند. همانطور که ترویج موضوعات قرآنی در امنیت فرهنگی کشور حائز اهمیت است، در روابط بینالمللی و دیپلماسی نیز اثرگذاری چشمگیری دارد یعنی اگر حفظ قرآن در کشور نهادینه شود و ما ۱۰ میلیون حافظ قرآن داشته باشیم کشور از هر نظر در امنیت خواهد بود.
گسترش فعالیتهای قرآنی از چه نظر حائز اهمیت است؟
سپر امنیتی، فرهنگی، اخلاقی، سیاسی و به مرور زمان نظامی و اقتصادی توجه به قرآن است، چرا که در قرآن دستورات جامع زندگی بشر عنوان شده است بنابراین، اگر قرآن به خوبی به مردم شناسانده و در زندگی فردی و اجتماعی آحاد جامعه استفاده شود نتایج غیرقابل تصوری خواهیم داشت چرا که کسی که وارد عرصههای قرآنی میشود و قرآن را حفظ میکند از تیرباران تهاجمهای فرهنگی و اخلاقی در امان خواهد بود و به جای تأثیرپذیری از اطراف، تأثیرگذاری مناسبی در فرهنگ جامعه دارد. همچنین هیچکس جرأت تعرض به کشوری که ۱۰ میلیون حافظ قرآن داشته باشد را نخواهد داشت؛ یعنی در نگاه کلان دولت باید بداند که ترویج فرهنگ قرآنی سرمایهگذاری است نه هزینهکرد بیهوده، چرا که هر زمانی هویت مذهبی، پایههای دینی و اعتقادی و همچنین ارتباط مردم جامعه با کتاب الهی کمرنگ شود، زندگی ضربهپذیر خواهد شد.
همانطور که در جنگ ایران و عراق افرادی که احساس میکردند باید از دین و نظام خود دفاع کنند در صحنههای جنگ علیه باطل حضور یافتند، اکنون نیز اگر زمانی تعرضی به کشور شود به طور حتم حافظان قرآن در صف اول قرار خواهند گرفت.
مسئولان باید با طراحی برنامههای بلندمدت به موضوعات قرآنی توجه داشته باشند، چرا که ما برای جلوگیری از هجمههای بیگانگان به فعالان قرآنی نیاز داریم. در بسیاری از سالها نسبت به ترویج موضوعات قرآنی غفلت شده بود، به همین دلیل شاهد ضعفهایی هستیم به طوری که هماکنون اگر دولت سرمایهگذاری نکند، جوانان از طرق مختلف هدف موج تهاجمات فرهنگی غرب قرار خواهند گرفت؛ یعنی اگر برخی از جوانان در این برهه زمانی انس با قرآن ندارند به دلیل بیتوجهی دولتهای گذشته است چرا که باید از دوران کودکی آنها را با قرآن مأنوس کرد تا این انس با کلام الهی در سنین بالاتر نمایان شود؛ بنابراین هماکنون باید بر روی نوجوانان سرمایهگذاری کرد تا در ۱۰ سال آینده ۱۰ میلیون حافظ جوان ۲۵ ساله داشته باشیم، جوانانی که دچار انحرافات اخلاقی نمیشوند و هرکدام به نوعی شهید همت و شهید باکری خواهند بود.
در انتها اگر صحبتی دارید، بفرمایید.
به همه جوانان و قرآندوستان میگویم که حفظ تخصصی قرآن باعث ارتقای سطح هوش و حافظه افراد میشود. و زمانی که تصمیم به حفظ قرآن میگیرید باید بدانید که این فقط شما نیستید قرآن را حفظ میکنید بلکه قرآن هم شما و نظام را حفظ میکند، بنابراین اگر دولت سرمایهگذاری کند تا ۱۰ میلیون حافظ قرآن تربیت شود، قرآن کشور را از مشکلات رهایی میبخشد.