راستی چگونه می توان خواهران و برادران را از درگیر شدن در بحث های آتشین درباره این که چه کسی بهتر است و یا سهم بیشتری دارد بر حذر داشت؟ چگونه می توانیم بدون جانبداری، از مشاجره و نزاع فرزندان خویش جلوگیری کنیم؟
بحث و مشاجره فرزندان خانواده ابعاد خاصی دارد و ما برای کنترل مشاجراتشات با مشکلات خاصی روبرو می شویم. وقتی بچه ها با یکدیگر نزاع می کنند، والدین باید از تعداد موارد وموضوع هایی که در نزاع دخیل است آگاه باشند. انگیزه هایی که اغلب موجب مشاجره خواهرها وبرادرها می شود به شرح زیر است؛
-رقابت برای استفاده از یک موقعیت خاص. فرزندان شما ممکن است به خاطر استفاده از یک سری نوشت افزار، بازی های کامپیوتری و حق استفاده از یک اتاق به طور خصوصی و یا تلاش برای پیوستن به بازی یکدیگر با هم جرو بحث کنند.
-تلاش برای کسب قدرت در میان خانواده، هر یک از بچه ها می خواهد در محیط خانواده صاحب نفوذ باشد؛ با قدرت درباره آنچه انجام می دهد سخن بگوید؛ به اسباب و اشیایش احترام گذارند و مراقبش باشند تا آلت دست نشوند و یا دشنام و ناسزا نشنود.برادرها و خواهرها اغلب هنگام نزاع با یکدیگر می خواهند والدینشان را بیازمایند و ببینند که آنان از کدام بچه بیشتر جانبداری می کنند.
-عصبانیت از خواهر و یا برادر که از یک سلسله تجربه های ناخوشایند ناشی شده است؛ فرزندان خانواده دارای رابطه دراز مدت هستند. به همین دلیل تجربه های نامطلوب و گزنده شان ممکن است به تدریج بر روی هم تلنبار شده و به حد انفجار برسد. به علاوه برادری که می بیند خواهرش نمره های بهتری کسب می کند و جوائز ارزنده تری دریافت می دارد ممکن است در دام حسادت فرو افتد و هنگام اختلاف بر سر چیزی دیگر نظیر؛ چه کسی در فلان جای اتومبیل بنشیند و یا چه کسی اول از بازی جدید کامپیوتر استفاده کند حسادت خود را به شکل مشاجره تخلیه کند.خواهری که برادرش مدام او را از بازی های خویش محروم می کند،ممکن است برای نگهداری مداد رنگی های جدیدش در نزد خود، به شدت با برادرش بگو و مگو کند.
دخالت والدین در مشاجره فرزندانشان ممکن است به کینه و حسادت آنان دامن بزند و در چنین شرایطی بهتر است که بچه ها را راهنمایی کنیم تا خود مسائلشان را حل کنند. با پیروی از رهنمودهای زیر می توانید فرزندتان را برای جلوگیری از نزاع و مشاجره یاری کنید؛
-ریشه اصلی مشاجره را بشناسید و نخست یاری شان کنید تا علت نزاع را به روشنی تعریف کنند.
-پیشنهادهایشان را برای حل و فصل مسایل خاص جویا شوید. به مجرد این که علت نزاع شناخته شد،می توانید پیشنهادات فرزندانتان را برای حل و فصل مساله یک به یک گوش کنید. شاید لازم باشد که نخست متقاعدشان کنید که به صلاح شان است که از یکدنگی و چسبیدن به نقطه نظرهای خویش دست بردارند و به مذاکره تن در دهند.برای مثال بگویید”اگر اسباب بازی یا کامپیوتر یا ویدئو قرار است استفاده شود،تو باید تصمیم بگیری که چه کسی نخست از آن استفاده کند.”
به محض اینکه آنان درک کردند با حل مساله اوضاع بر وفق مرادشان خواهد بود، دستور العمل هایی را برای به توافق رسیدن ارائه کنید. این راه حل باید منافع دو طرف را در بر داشته و در واقع یک بده بستان خانوادگی باشد. در غیر این صورت یکی از بچه ها خود را ضعیف و بچه دیگر خودش را نیرومند حس می کند و این نابرابری نسبی، به خصومت و کینه توزی بیشتر منجر می شود. ممکن است بپرسید؛ می توانی بپذیری که دست کم خواهرت را در حضور دوستش اذیت نکنی؟در عوض وقتی تو هم تنها هستی او مزاحمت نخواهد شد. به این ترتیب بچه ای که قراراست از انجام کاری خودداری کند تحقیر نمی شود و بر چسب مزاحم به او تعلق نمی گیرد.
والدین می توانند به فرزندشان پیشنهاد کنند که طی قرار دادی با یکدیگر به توافق برسند و دیگر درباره آن موضوع خاص هیچ مباحثه و مشاجره ای نکنند. به این ترتیب هر بچه در قبال حفظ صلح و آرامش مسئول شناخته می شود.
-بچه های درگیر در نزاع را به یک اندازه مقصر بدانید
-تا حد ممکن تمام فرزندانتان را به یک چشم ببینید و فراموش نکنید که عدل و انصاف در این زمینه ضامن صلح و آرامش شماست.
-از طرفداری و قضاوت خودداری کنید داوری و جانبداری شما را بی انصاف جلوه می دهد و احساسات بچه ها را بیشتر آشفته و مشوش می کند به طوری که نهایتا یکی از بچه ها به دیگری خواهد گفت ببین مامان از من طرفداری کرد.
-احساسات بچه ها را هنگام نزاع بررسی کنید.
-وقتی بچه در معرض آسیب جسمانی است فورا دخالت کنید گرچه برای احساسات بچه احترام قائلید اما ناگزیر نیستید رفتار ناهنجارش را بپذیرید. ضربه های مشت و لگد که گاه بین بچه ها رد و بدل می شود باید متوقف گردد. پس در صورت مشاهده خشونت جسمانی ازهر نوع، اصل عدم دخالت را نادیده گیرید.
-از احساسات مثبت بین فرزندانتان استفاده کنید. وقتی بچه خواهر یا برادر مورد علاقه اش را اذیت و سرزنش می کند و مورد حمله اش قرار می دهد و یا هنگامی که از سوی برادر یا خواهری که برایش احترام و اهمیت قایل است مورد بی توجهی قرار می گیرد عزت نفسش به مخاطره می افتد و آسیب می بیند.
روابط و همبستگی خوب بین فرزندان خانواده تنها در پرتو ارزشمندی نفس و فقدان ترس و اضطراب در دوران کودکی و نوجوانی میسر می شود. بچه هایی که با روحیه یکدیگر آشنایند ریتم و آهنگ اشتیاق یا اضطراب یکدیگر را به خوبی می شناسند خاطراتشات را تبادل می کنند و یکدیگر را هنگام پیش رفتن در مسیر پرپیچ و خم روابط متقابل خانوادگی یاری می رسانند می توانند فارغ از هر گونه رقابت و هم چشمی، پیوندی محکم بین یکدیگر برقرار سازند.
